ลูกเหยี่ยวป่วยมานานและขอให้แม่ช่วยสวดอ้อนวอนเทพเจ้าให้มันหายป่วย แต่แม่เหยี่ยวบอกว่าคงไม่มีเทพเจ้าองค์ใดช่วยได้ เพราะลูกเคยขโมยของบวงสรวงจากแท่นบูชา ทำให้เทพเจ้าโกรธ ลูกเหยี่ยวรู้สึกเสียใจและตระหนักว่าความผิดที่ทำไว้ แม้จะด้วยความจำเป็น ก็ยังส่งผลให้ต้องเผชิญกับความทุกข์โดยไม่อาจแก้ไขได้

พญาสังขปาลนาคราชยึดมั่นในศีลธรรม แม้จะถูกทำร้ายก็ไม่ตอบโต้เพราะกลัวว่าศีลจะเสีย ขณะที่อาฬารดาบสแสดงความเมตตาและกล้าหาญในการช่วยนาคราช และเลือกทางธรรมแทนการยึดติดในสมบัติของนาคพิภพ ทั้งสองตัวละครสะท้อนให้เห็นว่าความยิ่งใหญ่แท้จริงอยู่ที่การควบคุมตนเอง การเสียสละ และการยึดมั่นในธรรม ซึ่งนำพาสู่ความสุขและความสงบในชีวิต

หม้อดินเผาและหม้อทองเหลืองถูกพัดลอยไปตามกระแสน้ำ หม้อดินเผาขอร้องให้หม้อทองเหลืองรักษาระยะห่าง เพราะเกรงว่าจะถูกชนจนแตก แต่แม้หม้อทองเหลืองจะพยายามระวัง กระแสน้ำเชี่ยวพัดให้มันชนกันจนหม้อดินเผาแตกเป็นเสี่ยง ๆ

บนท้องฟ้าที่กว้างใหญ่ไพศาล มีเจ้านกกระเรียนตัวหนึ่ง โผบินอยู่บนท้องฟ้าอย่างมีความสุข มันเตรียมพร้อมที่จะบินลงสู่พื้นดินเพื่อหาอาหารอย่างเช่นทุกวัน จนกระทั่ง มันสังเกตเห็นหมาป่าตัวหนึ่ง กำลังดิ้นทุรนทุรายที่ใต้ต้นไม้ หมาป่าตัวน้อยดูเจ็บปวดอย่างมาก นกกระเรียนจึงเดินเข้าไปถามมันว่า

มีฝูงหมาป่าหิวโซอยู่ฝูงหนึ่งพวกมันไม่ได้กินอะไรมาหลายวันแล้วพวกมันจึงตัดสินใจเดินไปที่แม่น้ำเพื่อที่จะดื่มน้ำหวังว่าการดื่มน้ำจะช่วยบรรเทาความหิวของพวกมันได้บ้าง แต่แล้วพวกมันก็ได้พบเข้ากับหนังสัตว์อย่างดีจำนวนหนึ่งที่จมอยู่ใต้ก้นแม่น้ำซึ่งคนฟอกหนังได้นำมาแช่เอาไว้ หนังสัตว์พวกนี้นับว่าเป็นอาหารชั้นเลิศสำหรับหมาป่าที่กำลังหิวโซแต่ทว่าแม่น้ำบริเวณนั้นลึกเกินไปที่พวกมันจะเอื้อมลงไปถึงหนังสัตว์ได้ในเมื่อสถานการณ์เป็นเช่นนี้หมาป่าตัวหนึ่งในฝูงก็ได้เอ่ยขึ้นว่า

มีนักธนูฝีมือดีอยู่คนหนึ่งเขาได้ออกเดินทางขึ้นภูเขาเพื่อที่จะล่าสัตว์แต่ด้วยความเก่งกาจและความหน้าแกรงขามของเขานั้นทันทีที่เขาได้ย่างเท้าก้าวเขาไปในป่าได้ทำให้สัตว์ป่าน้อยใหญ่ทั้งหลายต่างหวาดกลัวพากันแตกตื่นวิ่งหนีเขาเพื่อเอาชีวิตรอดไปกันหมดในเวลาที่เขาเข้าใกล้พวกมัน

เรื่องราวรักสามเส้าที่เต็มไปด้วยความอิจฉา ความปรารถนา และความรักที่ไม่ลงตัว ระหว่างขุนแผน ผู้กล้าหาญและซื่อสัตย์ ขุนช้าง ผู้ร่ำรวยแต่มีแผนการ และนางวันทอง ที่ต้องตกอยู่ในชะตากรรมจากการตัดสินใจที่ไม่แน่วแน่

ยอดเป็นเด็กชายที่มีสัมมาคารวะต่อผู้ใหญ่และมักช่วยเหลือคนอื่นเสมอ วันหนึ่ง เขาได้พบลุงสิงห์ ซึ่งชื่นชมในความนอบน้อมของยอด และเล่าเรื่องนายใหญ่ เศรษฐีที่ประสบความสำเร็จเพราะมีสัมมาคารวะ ยอดได้นำคำสอนนี้ไปปฏิบัติจนได้รับโอกาสจากนายใหญ่ ให้มาทำงานและเรียนรู้ด้วยความขยันขันแข็ง สุดท้ายยอดเติบโตเป็นคนที่ได้รับความรักและความสำเร็จในชีวิต

มีลาตัวหนึ่งที่กำลังทำงานอยู่ งานของมันคือการขนสัมภาระไปให้เจ้าของของมัน ยังหมู่บ้านหนึ่งที่อยู่ถัดออกไป สัมภาระนั้นดูมากจนเต็มหลังไปหมด มันเดินมาสักระยะหนึ่ง จนถึงธารน้ำ และตั้งใจที่จะเดินข้ามไปยังอีกฝั่ง เพราะเป้าหมายของการเดินทางครั้งนี้ คือหมู่บ้านซึ่งอยู่อีกฝั่งของธารน้ำ

สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งบังเอิญเจอหน้ากากที่งดงามในห้องเก็บของของโรงละคร มันชื่นชมความสวยงามของหน้ากาก แต่ก็ได้ตระหนักว่าหน้ากากนั้นไร้ประโยชน์เพราะไม่มีสมองหรือชีวิต นิทานนี้จึงสอนให้รู้ว่าความสวยงามภายนอกนั้นไม่ใช่สิ่งที่สำคัญที่สุด

แมวขี้โวยวายรู้สึกไม่พอใจที่คนในหมู่บ้านชอบแมวผู้เงียบขรึมมากกว่าตัวเอง แต่เมื่อแมวผู้เงียบขรึมเตือนว่าการร้องเสียงดังเกินไปไม่ใช่สิ่งที่คนต้องการ มันจึงได้เรียนรู้ว่าการทำหน้าที่ของตนเองให้ดีสำคัญกว่าการโอ้อวดเสียงของตัวเอง

นกอินทรีผู้หยิ่งยโสเคยดูถูกนกกระจอกว่าไร้ค่า แต่เมื่อพายุพัดแรงจนมันไม่สามารถบินต่อได้ นกกระจอกกลับเป็นผู้ช่วยให้มันรอดพ้นจากพายุ นกอินทรีได้เรียนรู้ว่าแม้จะมีพลัง แต่บางครั้งความอ่อนน้อมและความคิดสติปัญญาก็สำคัญ