ภูผา เด็กชายผู้ชอบจินตนาการถึงสวนผักที่สวยงาม แต่ไม่เคยลงมือปลูกจริง ๆ วันหนึ่งเขาเห็นลุงเอียด ผู้สูงวัยข้างบ้าน ขยันปลูกผักทุกวันจนสวนงอกงาม เมื่อเขาถามเคล็ดลับ ลุงเพียงตอบว่า “สวนจะงอกได้ก็ต้องมีคนลงแรง” คำพูดนั้นกระตุ้นให้ภูผาเริ่มลงมือปลูกผักเอง และในที่สุดเขาก็ได้เห็นผลของความเพียร เข้าใจว่าความหวังไม่มีความหมายเลย หากไม่เคยลงมือทำ

นกน้อยเลือกสร้างรังบนกองฟางโดยไม่คิดถึงผลที่อาจเกิดขึ้น แม้ลมเหนือจะเตือน แต่มันก็ไม่ฟัง จนกระทั่งชาวนามาเก็บฟาง รังของมันพังลง นิทานเรื่องนี้สอนว่า การเลือกสิ่งที่มั่นคงและเตรียมตัวสำหรับอนาคตเป็นสิ่งสำคัญ อย่าหลงไปกับสิ่งที่ดูดีเพียงชั่วคราว

ณ กระท่อมเล็กๆท้ายหมู่บ้านแห่งหนึ่งได้มีครอบครัวหนึ่งอาศัยอยู่ครอบครัวนี้มีสมาชิกทั้งหมด 4 คนประกอบไปด้วย พ่อ ลูกชายคนโต ลูกชายคนกลาง และ ลูกชายคนเล็ก วันหนึ่งพ่อของพวกเขาได้ล้มป่วยลงอย่างกะทันหันและด้วยความชราของผู้เป็นบิดานั้นทำให้เขารับรู้ได้ด้วยตัวเองว่าตนจะอยู่ดูแลลูกได้อีกไม่นานเขาเลยตัดสินใจที่จะเรียกลูกชายทั้งสามของเขามาอยู่รอบๆตัวของเขาเพื่อที่จะพูดสั่งเสียก่อนที่เขาจะจากไปหลังจากที่ลูกชายทั้งสามของเขามาครบแล้วผู้เป็นพ่อก็ไม่รีรอที่จะเอ่ยกับลูกชายทั้งสามของเขาว่า

ตูนเด็กชายที่ชอบรังแกสัตว์ ถูกเตือนโดยลุงคำแต่ไม่ใส่ใจ จนกระทั่งตูนฝันเห็นเจ้าแดง สุนัขที่เขาเคยรังแก ตูนรู้สึกผิดและเริ่มเปลี่ยนแปลงตนเองด้วยการดูแลและให้อาหารเจ้าแดง พร้อมเรียนรู้ความสำคัญของการเมตตาต่อสัตว์ทุกตัว

ในป่าใหญ่ หมาป่าหนุ่มผู้มุ่งมั่นรู้สึกท้อแท้เมื่อได้ยินเสียงนินทาจากฝูงหมาป่าเกี่ยวกับความสามารถของตนเอง มันนั่งเศร้าอยู่ริมลำธารจนผู้เป็นพ่อมาพูดคุยและให้ข้อคิดว่า อย่าเก็บขยะจากปากใคร มาไว้ในใจเรา คำพูดลบ ๆ จากคนอื่นเป็นเพียงเสียงลือที่ไม่ควรนำมาใส่ใจ ตั้งแต่นั้นมา หมาป่าหนุ่มจึงเรียนรู้ที่จะมุ่งมั่นทำหน้าที่ของตนเองต่อไป โดยไม่ปล่อยให้คำพูดลบมาทำให้จิตใจอ่อนแอ

มดจะขนอาหารมาเตรียมไว้ให้พร้อมก่อนที่ฤดูหนาวจะมาถึงเพื่อให้มีอาหารกินตลอดหน้าหนาวและเตือนให้ตั้กแตนเก็บอาหารไว้บ้างแต่ตั๊กแตนกลับคิดว่าพวกตนมีเสบียงเพียงพอแล้วไม่ต้องหาเพิ่มเติมอีก

ห่านรู้สึกเจ็บเท้าแต่ไม่ยอมหยุดเพื่อแก้ไข จนหมาแก่แนะนำให้มันถอดรองเท้าและพบก้อนหินที่เป็นต้นเหตุ นิทานเรื่องนี้สอนว่า ปัญหาเล็ก ๆ ควรได้รับการแก้ไขทันที เพื่อป้องกันไม่ให้กลายเป็นอุปสรรคใหญ่ในอนาคต

หนูเเก่ตัวหนึ่งเดินทางเเรมรอนมาเป็นเวลานานเพื่อที่จะหาอาหารกลับไปยังรังของมันที่อยู่ในเขตชนบท แต่มันกลับต้องหยุดการเดินทางลงเพราะมีลำธารขนาดใหญ่ตัดเส้นทางของมัน

ผีเสื้อบินไปมองหาดอกไม้ใหม่ ๆ แต่สุดท้ายกลับมาหาดอกไม้ที่เคยอยู่ใกล้ตัว เพราะมันให้ความอบอุ่นใจ นิทานเรื่องนี้สอนว่า การแสวงหาสิ่งใหม่อาจไม่ใช่คำตอบเสมอไป เพราะความสุขที่แท้จริงอาจอยู่ในสิ่งที่เรามีแล้ว

พระวิจิตรจินดาถูกพิษพญานาคและสลบไปนานถึง 7 ปี จนกระทั่งนางโสนน้อยผู้มีชะตาต้องพเนจรออกจากเมือง ได้ใช้ยาวิเศษรักษาพระองค์ ระหว่างนั้นนางกุลาฉวยโอกาสอ้างว่าเป็นผู้รักษาพระวิจิตรจินดา แต่ในที่สุดความจริงก็ถูกเปิดเผย และพระวิจิตรจินดาได้อภิเษกกับนางโสนน้อย

หนูเมืองเดินทางไปค้นหาหีบสมบัติในถ้ำ แต่กลับพบเพียงความผิดหวังและความอันตราย ค้างคาวช่วยสอนให้มันเห็นว่าความสุขที่แท้จริงคือการรู้จักพอใจในสิ่งที่มี นิทานเรื่องนี้สอนว่า ความโลภอาจทำให้เราละเลยสิ่งที่มีค่าที่สุดในชีวิต

นกน้อยเกือบไว้ใจแมวเจ้าเล่ห์ที่ทำทีเป็นมิตรเพื่อจะขโมยไข่ของมัน โชคดีที่นกเค้าแมวผู้เฒ่ามาเตือนทันเวลา ทำให้นกน้อยได้เรียนรู้ว่า ความไว้ใจควรให้กับผู้ที่พิสูจน์ตัวเองด้วยการกระทำ ไม่ใช่แค่คำพูดลวงโลก