หนูตัวหนึ่งต้องต่อสู้กับลมแรงระหว่างการเดินทาง ลมพยายามพัดให้หนูหยุด แต่หนูยังคงมุ่งมั่น ดวงอาทิตย์เห็นดังนั้นจึงแผ่ความอบอุ่นลงมาให้หนูเดินต่อไปได้สบาย ลมจึงต้องถอยไป หนูเรียนรู้ว่าความเมตตาและอ่อนโยนมีพลังมากกว่า

นกกระทาที่ถูกจับมาอยู่ในเล้าไก่ถูกไก่ชนรังแกและหิวโหย เมื่อมันเห็นว่าไก่ชนทะเลาะกันเองแม้เป็นพวกเดียวกัน จึงเข้าใจว่าไก่ชนเหล่านี้มีนิสัยเป็นพาลและชอบทะเลาะไม่ว่าจะกับใคร

หมาป่าพยายามจะเป็นเจ้าป่าโดยการข่มขู่สัตว์อื่น ๆ แต่เมื่อได้รับคำสอนจากสิงโต มันก็เรียนรู้ว่าอำนาจที่แท้จริงมาจากความเคารพและศรัทธา หมาป่าจึงเปลี่ยนแปลงตัวเองและเริ่มช่วยเหลือสัตว์ในป่า จนได้รับความเคารพจากสัตว์ทั้งหลาย

มดขยันเตรียมอาหารไว้สำหรับช่วงเวลายากลำบาก ขณะที่หอยทากที่ขี้เกียจไม่สนใจและใช้ชีวิตอย่างประมาท เมื่อฤดูฝนมาถึง หอยทากหาอาหารไม่ได้และรู้สึกเสียใจ ส่วนมดสามารถผ่านช่วงเวลาอันลำบากได้เพราะความขยันและการเตรียมพร้อมล่วงหน้า

อุบาสกมิตตคัณฐกะได้เรียนรู้ความสำคัญของมิตรภาพ เขาเริ่มต้นจากการผูกมิตรกับผู้คนรอบข้าง และขยายวงความสัมพันธ์ไปยังบุคคลที่มีความสำคัญในเมือง จนกระทั่งได้รับความโปรดปรานจากพระมหากษัตริย์และพระพุทธเจ้า ในที่สุดเขาได้แต่งงานกับสตรีงามที่เขาสู่ขอ และบรรลุธรรมขั้นโสดาปัตติผล

นางไอ่ ธิดาผู้เลอโฉมของพระยาขอม เป็นที่หมายปองของทั้งท้าวผาแดงและท้าวพังคี เจ้าชายแห่งเมืองผาโพงและพญานาคจากเมืองบาดาล แม้ท้าวผาแดงจะได้ครองรักกับนางไอ่ แต่ด้วยกรรมเก่าที่เกี่ยวพัน ทำให้ท้าวพังคีในร่างกระรอกเผือกถูกฆ่าตายและนำมาสู่การทำลายเมืองเอกชะธีตา ท้ายที่สุด ท้าวเวสสุวัณได้ลงมาห้ามสงครามและให้ทั้งสองฝ่ายเลิกก่อเวรกัน

แบงค์ถูกฟิวส์ล้อเลียนเรื่องรูปร่างอยู่เสมอ แต่ครูมลเข้ามาเตือนฟิวส์ว่า การล้อเลียนเพื่อนเป็นเรื่องที่ไม่ควรทำ ฟิวส์เข้าใจและขอโทษแบงค์ ทั้งสองกลายเป็นเพื่อนที่ดีต่อกัน เรื่องนี้สอนให้เราเห็นความสำคัญของการเคารพเพื่อนและไม่รังแกผู้อื่น

แมงมุมชักใยหลอกลวงแมลงวันด้วยคำพูดหวาน ทำให้แมลงวันหลงกลและบินเข้ามาติดในใย แมงมุมแสดงให้เห็นว่าคำพูดที่ดูไร้พิษภัยนั้นสามารถแฝงด้วยเล่ห์กล แมลงวันต้องเผชิญกับผลของการหลงเชื่อคำพูดโดยไม่ระวัง

พระยานกกุณาละ ผู้ซึ่งมีนางนกดุเหว่า 3,500 ตัวล้อมรอบแต่ไม่เคยพอใจ ขณะที่พระยานกปุณณมุขะ ซึ่งมีนางนกดุเหว่าเพียง 350 ตัวกลับชื่นชมและดูแลอย่างดี วันหนึ่ง พระยานกปุณณมุขะป่วยหนัก นางนกทั้งหลายละทิ้งพระองค์ไปหาพระยานกกุณาละ แต่พระยานกกุณาละตำหนิพวกนางที่ไร้ซึ่งความภักดีและดูแลพระยานกปุณณมุขะจนหายป่วย เรื่องนี้สอนให้เห็นถึงความไม่แน่นอนในใจของคน และการใช้สติปัญญาเลือกคบคนที่ซื่อสัตย์และมั่นคง

มิวพบของเล่นที่น่าตื่นเต้นในสวนสาธารณะ และเพื่อนของเขาชวนให้เก็บไป แต่เขาตัดสินใจไม่หยิบของที่ไม่ใช่ของตัวเอง เพราะรู้ว่ามันอาจเป็นของคนอื่นที่ทำหาย มิวรู้สึกดีที่ได้ทำในสิ่งที่ถูกต้อง เรื่องนี้สอนให้เห็นถึงความสำคัญของความซื่อสัตย์และการให้เกียรติสิทธิ์ของผู้อื่น

ผึ้งขยันทำงานเก็บน้ำหวานในฤดูร้อนเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับฤดูหนาว ขณะที่หมีขี้เกียจเลือกที่จะนอนพักผ่อนและไม่สนใจเก็บสะสมอาหาร เมื่อฤดูหนาวมาถึง หมีต้องทนหิวโหยเพราะไม่มีอาหาร ผึ้งขยันเตือนหมีแล้ว แต่หมีไม่ฟัง จึงต้องรับผลของความประมาทของตน

พระวิจิตรจินดาถูกพิษพญานาคและสลบไปนานถึง 7 ปี จนกระทั่งนางโสนน้อยผู้มีชะตาต้องพเนจรออกจากเมือง ได้ใช้ยาวิเศษรักษาพระองค์ ระหว่างนั้นนางกุลาฉวยโอกาสอ้างว่าเป็นผู้รักษาพระวิจิตรจินดา แต่ในที่สุดความจริงก็ถูกเปิดเผย และพระวิจิตรจินดาได้อภิเษกกับนางโสนน้อย