ปูและงูเป็นเพื่อนรักกัน แต่เมื่อปูรู้สึกหงุดหงิดกับการเลื้อยคดเคี้ยวของงู จึงพยายามบังคับให้งูเดินตรง แต่เมื่องูไม่ยอมทำตาม ปูก็หนีบงูจนตาย

ตาลเป็นเด็กหญิงที่มักจะมาสายเสมอ ทำให้เพื่อนและครูต้องรอ เมื่อเธอได้รับคำสอนจากครูจินและเห็นผลเสียของการมาสาย เธอเริ่มปรับปรุงตัวเองและตรงต่อเวลา จนการแสดงในงานโรงเรียนออกมาดีและทำให้เธอภูมิใจในความพยายาม

มโหสถชาดกเล่าเรื่องของมโหสถกุมาร ผู้มีสติปัญญาเฉียบแหลมและสามารถแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้วยความรอบคอบ แม้จะถูกอิจฉาริษยาและใส่ร้ายจากคนรอบข้าง แต่ด้วยปัญญาบารมี มโหสถสามารถฟันฝ่าอุปสรรคและนำพาตนเองสู่ความสำเร็จได้

ในอดีตกาล มีพราหมณ์ผู้หนึ่งที่ฆ่าแพะเพื่อบูชามตกภัต แต่แพะตัวนั้นระลึกได้ถึงกรรมเก่าที่มันเคยฆ่าแพะเมื่อครั้งเป็นมนุษย์ จึงถูกลงโทษด้วยการถูกตัดศีรษะใน 499 ชาติ ชาติสุดท้ายนี้มันจึงหัวเราะเพราะจะพ้นจากทุกข์ แต่ร้องไห้เพราะห่วงพราหมณ์ที่จะต้องได้รับทุกข์เช่นเดียวกัน พระโพธิสัตว์ในฐานะรุกขเทวดาแสดงธรรมให้มหาชนละเว้นจากการทำบาป

สัตตปัตตชาดกเล่าเรื่องของมานพหนุ่มที่ไม่เข้าใจความหวังดีของมารดาที่กลับชาติมาเกิดเป็นสุนัขจิ้งจอก และได้พยายามเตือนเขาถึงอันตรายจากโจร สุดท้าย เมื่อมานพหนุ่มถูกโจรจับตัว โจรได้คืนทรัพย์สินให้เขาพร้อมบอกความจริงว่า นกกระไนที่ร้องเพลงอย่างที่เขาคิดว่ามีโชคดีนั้น แท้จริงแล้วคือการส่งสัญญาณให้โจรปล้น

ศรีธนญชัย เด็กชายผู้เฉลียวฉลาดแต่เจ้าเล่ห์ ได้ใช้เล่ห์กลในการแกล้งพระและผู้อื่นอย่างสนุกสนาน จนในที่สุดเขาถูกพระเจ้าภูเบศตัดสินให้ใช้หนี้ ทำให้ศรีธนญชัยเรียนรู้ว่าความฉลาดแกมโกงนั้นไม่สามารถนำพาชัยชนะมาได้ในระยะยาว

ธิดาพญานาคชื่ออุทัยเทวี ถูกเลี้ยงดูโดยตายายและได้แต่งงานกับเจ้าชายสุทธราช แต่ต้องเผชิญกับความอิจฉาริษยาจากเจ้าหญิงฉันทนา ด้วยความช่วยเหลือจากพ่อของนาง อุทัยเทวีสามารถเอาชนะเจ้าหญิงฉันทนาและได้ครองรักกับเจ้าชายอย่างมีความสุข

ก้องเป็นเด็กชายที่ยอมแพ้เมื่อต้องเจอกับอุปสรรค แต่หลังจากได้รับกำลังใจจากเมย์เพื่อนสนิทและครูตั้ม เขาเริ่มเพียรพยายามฝึกซ้อมจนทำได้ดีขึ้น แม้ว่าเขาจะไม่ชนะการแข่งขัน แต่เขาก็เรียนรู้ว่าความพยายามสำคัญกว่าผลลัพธ์

แม่ปูพยายามสอนให้ลูกปูเดินตรง แต่เมื่อถูกขอให้เดินเป็นตัวอย่าง แม่ปูกลับพบว่าตนเองก็ไม่สามารถเดินตรงได้เช่นกัน จากนั้นแม่ปูก็เรียนรู้ว่าตนไม่ควรสอนสิ่งที่ตนเองยังทำไม่ได้

ขวานฟ้าหน้าดำ เด็กชายที่เกิดมาพร้อมกับใบหน้าดำและขวานวิเศษ ถูกชาวบ้านรังเกียจเพราะหน้าตาของเขา แต่เขายังคงทำความดีและช่วยเหลือผู้คนด้วยความกล้าหาญ จนสุดท้ายเขาทำความดีครบเจ็ดประการ ใบหน้าก็กลับมาขาวสะอาด และได้นำความสุขและความสงบมาสู่บ้านเมือง

ต่อเป็นเด็กชายที่มุ่งมั่นจะชนะในกีฬาเสมอ แต่เมื่อแพ้ เขารู้สึกหงุดหงิดและไม่พอใจ แต่ด้วยคำแนะนำจากโอมและครูป้อม ต่อได้เรียนรู้ถึงความสำคัญของน้ำใจนักกีฬา เขาเริ่มยอมรับผลการแข่งขันและให้เกียรติฝ่ายตรงข้าม ไม่ว่าจะชนะหรือแพ้

สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งบังเอิญเจอหน้ากากที่งดงามในห้องเก็บของของโรงละคร มันชื่นชมความสวยงามของหน้ากาก แต่ก็ได้ตระหนักว่าหน้ากากนั้นไร้ประโยชน์เพราะไม่มีสมองหรือชีวิต นิทานนี้จึงสอนให้รู้ว่าความสวยงามภายนอกนั้นไม่ใช่สิ่งที่สำคัญที่สุด